وضعیت روی و کادمیم در خاک های شالیزاری و برنج استان های اصفهان، فارس و خوزستان و تأثیر آنها بر امنیت غذایی

این پژوهش به منظور بررسی غلظت روی و کادمیم در خاک های شالیزاری و دانه برنج تولید شده در مرکز و جنوب غربی ایران در ارتباط با ویژگی های خاک و گیاه انجام شد و مقدار روی و کادمیم وارد شده از طریق مصرف این برنج به سبد غذایی افراد نیز محاسبه گردید. تعداد 136 نمونه گیاه و خاک سطحی زیر کشت (صفر تا 30 سانتی متر) از مزارع برنج در استان های اصفهان، فارس و خوزستان برداشت شد. نتایج نشان داد که با وجود بالا بودن مقدار کل روی خاک، در بیشتر از 50 درصد خاک های شالیزاری، غلظت روی قابل عصاره گیری با dtpa کمتر از حد کفایت (2 میلی گرم بر کیلو گرم) است. در 54 درصد از دانه های برنج نیز غلظت روی کمتر از حد بحرانی آن در دانه برنج (20 میلی گرم بر کیلو گرم) بود. اندازه-گیری غلظت کادمیم در خاک های شالیزاری و بخش خوراکی برنج نیز نشان داد که در 12 درصد از نمونه های استان اصفهان، غلظت کادمیم بیشتر از حد توصیه شده توسط سازمان بهداشت جهانی بود. با در نظر گرفتن مصرف روزانه 110 گرم برنج برای هر ایرانی، حدود 10 درصد نیاز مردم به روی با مصرف برنج تولید شده در این استان ها تأمین می شود. هم چنین محاسبه جذب روزانه کادمیم به بدن افراد، هیچ گونه خطرپذیری ناشی از مصرف برنج را زمانی که میانگین غلظت کادمیم 04/0 میلی گرم بر کیلو گرم بود نشان نداد اما جذب روزانه کادمیم از طریق مصرف برنج های آلوده، بالاتر از حد مجاز بود.